ДОНЫ КЪУСЫ СÆФТ КÆНЫН — тж. ДОНЫ КЪУСЫ СÆФТ ФÆУЫН Æнæфтиаг фæуын, фесафын; æнæпайда фæуын. – Лæджы афтæ аппарыс æмæ дæхи фиуауындзæнтæ дæр доны къусы сæфт кæнынц,– йæ цонгыл ын фæхæцыд, Æфсатиимæ чи бадти, уыдонæй иу. (Цæгæраты М. Цæхæртæ.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ДОНЫ БЫН РÆСУГ НАЛ УÆВЫН — Хъуыддæгтæ хорз нал уын; фæндтæ, тæрхæттæ фехалын. Æндæр афон Симон афтæ нæ бауæндыдаид Геламæ, фæлæ Гелайæн йæ доны бын рæсуг нал уыдис. Æлдарæн та Симон йедтæмæ ничиуал ис. (Букуылты А. Зарæг баззад цæргæйæ.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ХОР, ДОНЫ ХЪÆСТÆ НÆ ФÆУЫН — Æххормаг, ницы бахæрын, ницы баназын. – Ай диссаг нæу, къуыри æртæ хатты ком дар, дæхи хор, доны хъæстæ ма фæкæн, хуыцауы ном, дам, арæм... Дзерассæ уыцы бон изæрмæ хор, доны хъæстæ нал фæцис. (Хъодалаты Г. Хуыцауы «минæвар».) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ИУ ХÆДОНЫ БЫРД УЫН — Иу хъуыдыйыл хæст; адджын, æнгомæй цæрын. Душа в душу. Дзоццæ йæм хъуыста лæмбынæг æмæ хъуыды кодта: «Ай дæр уыдонæй ма уа, иу хæдоны бырд ма уой». (Ф. 1989. 11.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
УАСÆГОЙ — Ирон адæмон сфæлдыстады мæргътыл бирæ таурæгътæ ис. Уыдон сын æвдисынц сæ мифологион равзæрд, сæ æцæг миниуджытæ. Ис Уасæгойыл дæр ахæм таурæгъ. «Хорз, æфсармджын æмæ фæрныг хæдзары бахъомыл рæсугъд, гуырвидауц, зæвæттæм дзыккуджын чызг. Бинонты… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХЕТÆДЖЫ УАСТЫРДЖИЙЫ КУВÆНДОН — см. Священная роща Хетага – Хуыцау, табу Дын уæд! – Хуыцау, хистæрæй, кæстæрæй, сылгоймагæй, нæлгоймагæй Дыл нæхи фæдзæхсæм æмæ нын ахъазгæнæг у. – Хуыцау, зæххыл цыдæриддæр цæуы – цинæй дæр, зианæй дæр – иууылдæр Дæуæй аразгæ сты, æмæ Дæм фылдæр … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Дон хæссынмæ хонын — см. Дон хæссынмæ хонын – перевод Дон хæссынмæ хонын – ирон бинонты фыдæлтыккон æгъдæутты æнæмæнг хæйттæй иу. Йæ нысан уыдис ног чындзы кад æмæ радимæ донмæ акæнын. Чындзæхсæвæй иу мæй (хатгай та фылдæр) куы рацыдис, уæд иу ног чындз чызджытæ æмæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ЛÆДÆРТÆ — I Созвездие Большой Медведицы. кæс СТЪАЛЫТЫ ÆМÆ ÆРВОН ФÆЗЫНДТЫТЫ НÆМТТÆ II Лæдæрты тыххæй ахæм таурæгъ ис: «Раджы, зæдтæ æмæ адæм иумæ хæтæнты куы хаттысты, уæд иу фыдлæг Ахсахътемыр дæр семæ хатти, зæххон адæймаг уæвгæйæ. Бон ын иу афон донмæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХУЫЦАУ — тж. ИУНÆГ СТЫР ХУЫЦАУ Ирон адæм æнусты дæргъы мингай азты табу кæны, кувы æмæ нымдгæнгæ царды хорздзинæдтæ куры Дунескæнæг Иунæг Стыр Хуыцауæй. Ирон адæмы зонды раджы ныффидар, чырыстон, пысылмон дин нæ, фæлæ ма иннæ рагондæр динтæ дæр куы нæма… … Словарь по этнографии и мифологии осетин